M. Bimmel
Hooge Steenweg 17 : Inden Luypaart
bouwjaar: M.E.
verbouwingen: XIX, 1904 en 1926
huidige functie: winkel en woning
Bouwhistorie
'Inden Luypaart' (1573)
Hooge Steenweg 17
|
In het begin van de 16de eeuw wordt er cijns geheven over een perceel van 18 voet (= 5,18 m) en een brug. Het huis is in bezit van de kramer Jan Vygh. Uit het cijnsboek van 1573 blijkt dat zijn dochter, getrouwd met de rijke Albert van Deventer, cijns moet betalen voor een brug, een 'putsteiger' en een uitsteek boven de Binnendieze. In 1611 loopt er nog een proces bij de Rekenkamer van Brabant over dit 'vuytsetsel' van 9 voet minus 1 duim lang en 3 voet en 7½ duim breed en verder over een stenen pilaar onder het achterhuis en een 'putmicke om eenen swengel om te leggen' (een paal voor een pomp). Bij de haardentelling in 1553 blijkt een brouwgetouw aanwezig. Er worden dan ook 4 schouwen en 2 ovens geteld. De functies van de ovens is niet duidelijk. Enkele schouwen zijn nog in het huidige achterhuis te herkennen. Een schouw met een gewelfde stookvloer in het eerste balkvak van het voorhuis lijkt echter uit een latere tijd (17de eeuw?). De zijmuur is op die plaats van hergebruikte baksteen. Toch lijkt het voorhuis oorspronkelijk het oudste gedeelte. De fundering van de voorgevel en mogelijk de aansluitende kelder kan nog uit de 14de eeuw dateren. Tussen het voor- en het achterhuis zit een bouwnaad. Het opgaande muurwerk en de kelder van het achterhuis dateren uit de 15de eeuw. Het houtwerk van de balklagen, het houtskelet en de nog gedeeltelijk aanwezige kapconstructie kunnen uit de 15de eeuw stammen, evenals de restanten van de rankenschildering in het voorhuis op de begane grond. | 168 |
Literatuur
ARB R 173 f 153v; ARB R 193 f 56v; CB 1520 f 11v; CB 1573 f 13; HT 1553; M 63; vSvY III, 555-556.
A. van Drunen, Gemeentelijk monument
Hooge Steenweg 17
BeschrijvingAlgemeen:Het smalle ondiepe perceel liep oorspronkelijk tot aan de Dieze, maar is inmiddels verdeeld in twee percelen, waarbij het achterste gedeelte is gelegen aan Achter de Tolbrug. Het perceel bevindt zich aan de westelijke zijde van de Hooge Steenweg en valt binnen de eerste ommuring. Het pand, dat in 1573 bekend stond als 'Inden Luypaart', is opgedeeld in een voorhuis en een achterhuis. Beiden zijn onderkelderd en bevatten een begane grond, eerste verdieping en een zolderverdieping. De kelders zijn voorzien van tongewelven in de lengterichting van het perceel. Het pand wordt afgedekt door een zadeldak met een wolfseind aan de voorzijde.Voorgevel:De begin 19de eeuwse lijstgevel is in staand verband gemetseld. De gevel is voorzien van een 20ste eeuwse Jugendstil pui. De symmetrische pui bestaat uit glazen gebogen etalages op een hardstenen borstwering aan beide zijden van de ingang. De gebogen glazen etalages hebben eveneens gebogen bovenlichten die zijn voorzien van glas-in-lood. De entree bestaat uit twee naar binnen slaande glazen deuren met een houten frame, waarbij het bovenlicht is voorzien van een Jugendstil roedenverdeling. De pui wordt beëindigd door een eenvoudig geprofileerde kroonlijst, die als architraaf rust op de beide penanten en ter plaatse van de oplegging twee gestyleerde kapitelen heeft. Voor de gevel bevindt zich een kelderlicht, dat is afgedekt door middel van een stalen plaat. De eerste en tweede verdieping zijn beide voorzien van drie schuiframen met bovenlichten, gevuld met glas-in-lood. Het glas-in-lood is onder andere gedecoreerd met guirlandes. De schuifvensters op de tweede verdieping zijn minder hoog dan de vensters op de eerste verdieping. Alle vensters worden ontlast door anderhalfsteens strekse bogen. De onderdorpels zijn van hardsteen.De gevel is afgesloten met een kroonlijst die sober is geprofileerd en een uitkragende bakgoot heeft. De lijst en goot gaan door over het linker buurpand. Linkerzijmuur:De hoogte van de borstwering op de zolderverdieping is aan de linkerzijde lager dan aan de rechterzijde. Mogelijk is aan de linkerzijde de osendrup bij het pand getrokken.Rechterzijmuur:Volgens gegevens van de BAM is er in het achterhuis een gepleisterde kaarsnis gevonden.Dit duidt op een middeleeuwse oorsprong. Achtergevel:De achtergevel is naar verluidt 19de eeuws. | 1 |
Interieur:De eerste verdiepingsvloer van het voorhuis bestaat uit een samengestelde balklaag. Sporen in het muurwerk duiden op verdwenen muurstijlen. De zoldervloer bestaat uit een enkelvoudige balklaag. De kapconstructie, van voor 1550, is opgebouwd uit spanten, bestaande uit spantbenen met een dekbalk, korbeels en flieringen, deels eiken, deels grenen. Hierop ligt een eiken sporenkap met hanenbalken. De sporen zijn gemerkt met telmerken.Redengevende omschrijvingHet pand aan de Hooge Steenweg heeft monumentale waarde vanwege de gevels, de bouwstijl, de bouwmassa en de situering. Het pand heeft bouw- en kunsthistorische betekenis vanwege de belangwekkende balklagen en kapconstructies, de aanwezigheid van structuurbepalende en historische kelders, de aanwezigheid van een historische interieurindeling en oorspronkelijke interieurelementen. De sociaal- en cultuurhistorische betekenis is groot, het pand is representatief voor de ontwikkeling van de stad ‘s-Hertogenbosch en heeft een belangrijke opdrachtgever, bouwheer en/of ontwerper. | 2 |
Gemeente 's-HertogenboschMosmans
Hoogensteenweg
Th. v. Kempen63. "Den Luipert" anno 1635. | 24 |
Jan Mosmans, Alph.G.J. Mosmans, Oude namen van huizen en straten te Roelands
Hoge Steenweg
|
De gerenoveerde huizen van de Firma van Lanschot verfraaien de straat aanmerkelijk. Voorheen was dit bedrijf in 2 panden op de Markt gevestigd, nu is dat één huis, no. 17. Die twee oude huizen heetten respectievelijk: 'In den Haen' en 'In de Vergulde Ketel'. De oude gevelstenen van deze huizen, voorstellende een haan en een ketel, zijn nu ingemetseld op een binnenplaatje van de gebouwen op de Hoge Steenweg. | 73 |
Straat in Straat uit (1984) 73
Vermelding
Schepenprotocol Schijndel 1605-1612een huijs met sijn toebehoiren genoemt den Luijpaert inder stadt sHertogenbossche op den Hogen Steenwech |  |
Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC)Adresboeken
Hooge Steenweg 17
Hoogen Steenweg C 409 (????)
| 1875 | J.W.A. Panis (partikulier) |
Hoogen Steenweg C 434 (1880)
| 1881 | J.W.A. Panis (partikulier) |
| 1908 | Th. van Kempen (sigarenmagazijn, hofcalligraaf, inspecteur brandverzekering) |
Hooge Steenweg 17 (1909)
| 1910 | Th. van Kempen (sigarenmagazijn, hofcalligraaf, inspecteur brandverzekering) |
| 1928 | F.J.H. Beeck - C.H. Prinsen |
| 1943 | Ch. van Prinsen (Sigarenmag. 'Insulinde') sigaren, sigaretten, tabak |
Bossche Encyclopedie |